МҰҒАЛІМ БІЛІКТІЛІГІ – студенттерге әсер етуді анықтайтын, шешім қабылдауға, нақты бағалауға, кеңестер беруге құқық беретін ерекше кәсіби лауазым. Мұғалімнің шынайы беделі лауазымдық және жастық артықшылықтарға емес, мұғалімнің жоғары жеке және кәсіби қасиеттеріне негізделеді: студенттермен ынтымақтастықтың демократиялық стилі, эмпатия, ашық қарым-қатынас жасау қабілеті, мұғалімнің оң «ұғымы. , оның үнемі жетілдіруге ұмтылуы, эрудициясы, құзыреттілігі, әділдігі мен мейірімділігі, жалпы мәдениеті.
ЖЕКЕ БЕЛСЕНДІЛІК (латын тілінен activus – белсенді) – жеке тұлғаның дүниеге деген белсенді қатынасы, адамзаттың тарихи тәжірибесінің дамуы негізінде материалдық және рухани ортаның әлеуметтік маңызды өзгерістерін жасай алуы; шығармашылық әрекетте, ерік-жігер әрекеттерінде, қарым-қатынаста көрінеді. Қоршаған орта мен тәрбиенің әсерінен қалыптасады.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ӨЗАРА ІС – ҚИМЫЛ-тәрбиеші мен тәрбиеленушінің (лердің) кездейсоқ немесе қасақана, жеке немесе жария, ұзақ немесе қысқа мерзімді, ауызша немесе вербалды емес, олардың мінез-құлқындағы, іс-әрекетіндегі, қарым-қатынасындағы, көзқарастарындағы өзара өзгерістердің салдары бар жеке байланысы. Педагогикалық өзара іс-қимыл екі тарап бірлескен қызметтің мақсаттары мен оған қол жеткізу жолдарын түсінуде өзара келісім мен ынтымақтастыққа қол жеткізген кезде және бірлескен іс-әрекеттің кейбір қатысушыларының жетістіктері оның басқа қатысушыларының неғұрлым өнімді және мақсатты қызметін ынталандырған немесе тежеген кезде бәсекелестік түрінде көрінуі мүмкін.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ-педагогикалық процесте оқушының жеке басын тәрбиелеу, дамыту және өзін-өзі дамыту үшін оңтайлы жағдайлар жасауға және еркін және шығармашылық өзін-өзі көрсету мүмкіндіктерін таңдауға бағытталған кәсіби қызмет. Педагогикалық қызметтің негізгі проблемасы-мұғалімнің талаптары мен мақсаттарын оқушылардың мүмкіндіктерімен, тілектерімен және мақсаттарымен үйлестіру; Педагогикалық қызметті сәтті жүзеге асыру мұғалімнің кәсіби санасының деңгейімен, педагогикалық технологияны, педагогикалық техниканы игеруімен анықталады. Педагогикалық қызметтің үш моделі: мәжбүрлеу педагогикасы (авторитарлық педагогика), толық еркіндік педагогикасы, ынтымақтастық педагогикасы.
МҰҒАЛІМНІҢ ИМИДЖІ (АҒЫЛШ. IMAGE-СУРЕТ) – тәрбиеленушілердің, әріптестердің, әлеуметтік ортаның, бұқаралық сананың санасында мұғалімнің бейнесін қабылдаудың эмоционалды боялған стереотипі. Мұғалімнің имиджін қалыптастыру кезінде нақты қасиеттер оған айналасындағылармен тығыз байланысты.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИМПРОВИЗАЦИЯ-мұғалімнің сабақ немесе қарым-қатынас барысында күтпеген педагогикалық шешім табуы және оны бірден жүзеге асыру. Педагогикалық импровизация процесі төрт кезеңнен тұрады, олар шын мәнінде шығармашылық процестің барлық кезеңдерін қысылған түрде білдіреді. Бірінші кезең-педагогикалық түсінік. Сабақ немесе тәрбие іс-шарасы барысында репликаға, сұраққа, әрекетке жауап ретінде немесе жаңа материалды түсіндірген кезде мұғалім іштен серпін, серпін алады, жаңа, ерекше ойды, идеяны жарықтандыратын жарқыл пайда болады. Екінші кезең-педагогикалық идеяларды лезде түсіну және оны жүзеге асыру жолын лезде таңдау. Егер идеяның тууы интуитивті түрде пайда болса, онда оны жүзеге асыру жолы интуитивті-логикалық түрде таңдалады. Үшінші кезең-көпшілік алдында жүзеге асыру немесе жүзеге асыру педагогикалық идеялар. Бұл кезең орталыққа айналады, педагогикалық импровизацияның тиімділігі оған байланысты. Төртінші кезең-түсіну, яғни іске асыру процесін жедел талдау педагогикалық идеялар және педагогикалық импровизацияны жалғастыру немесе бұрын жоспарланған әрекеттерге көшу туралы шешім. Педагогикалық Импровизация педагогикалық техниканы жетілдіруге, туындаған міндеттерге икемді жауап беруге мүмкіндік береді.
ПЕДАГОГТІҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘЛЕУЕТі-педагог тұлғасының шығармашылық және мәдени сипаттамаларының жиынтығы, ол Педагогикалық қызметті жетілдіруге дайын екендігін және осы дайындықты қамтамасыз ететін құралдардың, әдістердің болуын білдіреді. Ұқсастық бойынша педагогикалық ұжымның инновациялық әлеуетін білім беру саласында инновациялық идеяларды, жобаларды, технологияларды іске асыруға қабілетті кәсіби қоғамдастық ретінде сипаттауға болады.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ШЕБЕРЛІК-Педагогикалық қызметті меңгерудің жоғары деңгейі; педагогке оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін тиімді басқаруға және мақсатты педагогикалық ықпал мен өзара іс-қимылды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін арнайы білімдер, дағдылар мен дағдылар кешені, тұлғаның кәсіби маңызды қасиеттері.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ІС – ӘРЕКЕТТІҢ ИНТРОСПЕКЦИЯСЫ-мұғалімнің жағдайын, өзінің оқу-тәрбие жұмысының нәтижелерін зерттеу, педагогикалық құбылыстардың элементтері арасындағы себеп-салдарлық қатынастарды орнату, оқушыларды оқыту мен тәрбиелеуді одан әрі жетілдіру жолдарын анықтау. Педагогикалық талдаудың функциялары: диагностикалық, танымдық, трансформациялық, өзін-өзі тәрбиелеу.
ӨЗІН – ӨЗІ ТӘРБИЕЛЕУ-өз бетінше жұмыс жасау арқылы оқу орындарынан тыс жерде алынған білім. Сырттай оқыту өзін-өзі тәрбиелеуге жақын. Өзін-өзі тәрбиелеу стационарлық оқу орындарында жүйелі оқытудың ажырамас бөлігі болып табылады, білімді тереңдетуге, кеңейтуге және берік игеруге ықпал етеді. Өзін – өзі тәрбиелеу-бұл білім алушының білімін жетілдіру үшін қажетті мақсатты, жүйелі, өзін-өзі басқаратын танымдық іс-әрекет. Бұл ретте білім алушының өзі (немесе басшының көмегімен) білім беру мақсатын, танымдық іс-әрекеттің мазмұнын, өз жұмысының көлемі мен ұйымдастырылуын айқындайды. Өзін – өзі тәрбиелеу-Тәуелсіз сабақтар, бастапқы көздермен жүйелі, мақсатты жұмыс, ғылыми, оқу-әдістемелік және басқа әдебиеттер негізінде әлем және оның даму заңдылықтары туралы білім алу әдісі. Өзін – өзі тәрбиелеу-бұл ең алдымен таным. Өзін-өзі тәрбиелеу жағдайында білім алушылардың жеке және ұжымдық қызметі ретінде әрекет ете алады. Әр түрлі үйірмелердің, ғылыми қоғамдардың және қызығушылық клубтарының болуы ұжымдық жұмыс түрлеріне қатысумен жеке жұмысыңызды біріктіруге мүмкіндік береді.
ІС-ӘРЕКЕТ СТИЛІ-оның өмір сүруінің әртүрлі жағдайларында көрінетін іс-әрекеттің тәсілдерінің, әдістерінің, әдістерінің тұрақты жүйесі. Жеке іс-әрекет стилі әрқашан белгілі бір ішкі құрылымға ие, оның негізі адамның психологиялық ерекшеліктері болып табылады.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚАРЫМ – қатынас стилі-педагогикалық өзара әрекеттесудің жеке ерекшеліктерінің, тәсілдері мен сипатының жиынтығы: педагогикалық қарым-қатынас стилі әртүрлі негіздерде қалыптасуы мүмкін: бірлескен шығармашылық іс-әрекетке деген құштарлық, Достық орналасу, қашықтық, қорқыныш, Флирт және т. б.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ӨЗАРА ӘРЕКЕТТЕСУ СТРАТЕГИЯСЫ-мұғалімнің іс-әрекетіндегі жалпы көшбасшылық бағыт, тұлғаны қалыптастыру процесінде алыс мақсаттарға жетуге бағытталған көзқарастар. Мұғалім жеке тұлғамен де, жалпы балалар ұжымымен де Педагогикалық өзара әрекеттесу стратегиясын жасауы керек. Бұл, ең алдымен, мұғалім әзірлейтін әртүрлі жоспарлар жүйесінде жүзеге асырылады: күнтізбелік-тақырыптық, тәрбие жұмысының жоспарлары және т. б.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ӘДЕПТІЛІК-мұғалімнің мінез-құлқы мен іс-әрекетіндегі Өлшем сезімі, оның ішінде жоғары адамгершілік, оқушының қадір-қасиетін құрметтеу, балалармен, ата-аналармен, жұмыс әріптестерімен қарым-қатынаста әділеттілік, шыдамдылық және ұстамдылық. Педагогикалық әдептілік-педагогикалық этиканы жүзеге асырудың бір түрі.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНИКА-жалпы педагогикалық және психолалар кешені. мұғалімнің өзінің психофизиологиялық жағдайын, көңіл-күйін, эмоциясын, денесін, сөйлеуін және педагогикалық тұрғыдан орынды қарым-қатынасты ұйымдастыруды қамтамасыз ететін дағдылары.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ДАҒДЫЛАР-балалармен жұмысты ұйымдастырудың мақсатын, принциптерін, шарттарын, құралдарын, нысандары мен әдістерін түсіну негізінде практикалық іс-әрекеттердің жиынтығы; дағдылардың үш тобы бар: міндеттерді қоюға және жағдайды ұйымдастыруға байланысты: әсер ету және өзара әрекеттесу әдістерін қолдана отырып, педагогикалық интроспекцияны қолдана отырып.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЭРУДИЦИЯ-мұғалім педагогикалық мәселелерді шешуде икемді қолданатын заманауи білім қоры.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЭТИКА-біртұтас педагогикалық процесс жағдайында мораль (адамгершілік) жұмысының ерекшелігін көрсететін этиканың құрамдас бөлігі; мұғалімнің адамгершілік қызметінің әртүрлі аспектілері туралы ғылым. Педагогикалық этика пәні мұғалімнің санасында, мінез-құлқында, қарым-қатынасында және іс-әрекетінде мораль көрінісінің заңдылықтары болып табылады.